Polityk i menedżer, nauczyciel i urzędnik, lekarz i inżynier w toku własnej działalności zawodowej, w codziennych kontaktach z ludźmi zdobywają pewne doświadczenie osobiste i wiedzę o zachowaniu człowieka i jego osobowości. Wiedzę tę pochodzącą bezpośrednio z życia nazywa się czasem wiedzą gorącą2: pełni ona ważną rolę społeczną: dzięki niej można nieraz przewidzieć i wyjaśnić zachowanie ludzi: w pewnych przypadkach ułatwia ona kształtowanie postaw i potrzeb. Nie ulega jednak wątpliwości, że wiedza ta nie może stanowić jedynej podstawy, na której opierają się współczesne systemy wychowawcze i oddziaływanie propagandowe. Obraz człowieka ukształtowany na podstawie osobistego doświadczenia i mądrości obiegowej jest z reguły niepełny i zamazany: co gorsze stworzony został na podstawie wielu błędnych, a w każdym razie nieuzasadnionych twierdzeń, które mogą prowadzić
Rozróżnienie wiedzy „gorącej” 1 „zimnej”, które przyjmuje wielu badaczy, zostało dokładnie omówione w książce J. Ko- zieleckiego. Psychologiczna teoria decyzji. Warszawa 1975. do opłakanych konsekwencji politycznych, ekonomicznych czy wychowawczych. Dlatego też zrozumiała jest nieufność w stosunku do tego typu „wiedzy gorącej”.
Jednocześnie coraz powszechniejsza staje się świadomość, że jedynie badania naukowe prowadzone przez całą rodzinę nauk społecznych, takich jak ekonomia, socjologia, psychologia, teoria organizacji, antropologia, filozofia czy historia, pozwolą poznać człowieka. Dzięki nim można będzie zgromadzić systematyczną i dobrze uzasadnioną wiedzę o zachowaniu i osobowości ludzi. Wiedza ta, zwana czasem wiedzą zimną, pozwoli przewidywać i wyjaśniać reakcje człowieka oraz sterować nimi.
